گرچه سراسر نظام هستی آیات الهی و مظهری اسمی از اسماء خداوند است، ولی انسان كامل آیات عظما و مظهر اسم اعظم الهی (الله) است ازاین رو همة اسماء و صفات متعالی در وجود او متجلی و او جلوة عینی اسماء حسنای خداوند است

لذا امام صادق(ع) فرمود: «نحن و الله الاسماء الحسنی»[1] بنابراین فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها بدلیل آن‌كه مصداق بارز انسان كامل و مظهر تام اسم اعظم خداوند است، صفات و كمالات متعالی بسیار بلكه نامحدود دارد كه شناخت و شمارش همه آن‌ها دشوار بلكه ناممكن است. از این رو برخی از حكمای نكته آموز ضمن سرودة در باب فضائل وجودی آن حضرت می‌گوید:

 
فهم كه نعت بانوی، خلوت كبریا كند؟
تاكه ثنای حضرت سیدة نساء كند
پایة قدر او بسی پایه بزیر پاكند
صفحة روزگار را مملكت ختا كند
شاهد معنی من آر جلوة دلبریا كند
دائرة وجود را جنت دلگشا كند[2]

پس بدین ترتیب جلوه‌های وجود و فضائل و كرامات فاطمی برتر و بیشتر از آن است كه در این پژوهه شمارش و با خامة خام این نگارنده نگارش شود، بخصوص آن كه بر اساس مبانی عرفانی حقایق معانی چون دریای بی‌كران است كه هر‌گز همة آن را نمی‌توان در ظرف الفاظ جای داد و بیان نمود‌، لذا گفته شده:

معانی هرگز اندر لفظ ناید

 
چو بحر قلزم اندر ظرف ناید[3]

ولی از باب این‌كه:

ما‌دح خورشید مداح خود است
گرچه عاجز آمده این عقل از بیان
گر نتانی خورد طوفان سحاب 
راز را گر می نیاری در میان

 
كه دو چشمم روشن و نامُرمد است
عاجزانه جنبشی باید در آن
كی توان كردن به ترك خورد آب
درك‌ها راتازه كن از قشر آن[4]

در این پژوهه تلاش می‌گردد كه جلوه‌هایی از اسرار وجودی آن یگانة زنان عالمیان را كه آموزه‌های وحیانی اشاره شده باز كاوی و با رویكرد عرفانی طرح و تبیین گردد، باشد تا از این رهگذر اندكی از دریای بی‌كران اسرار و‌جودی آن حضرت را شناخته و به تشنه‌گان وادی معرفت اهل‌بیت بازشناسی گردد.

پی نوشت:

.[1] سوگند به خدا كه اهل‌بیت اسماء حسنای الهی هستیم. تفسیر نورالثقلین، ج2، ص103.
[2]. دیوان اشعار غروی اصفهانی، ص39.
[3]. محمود شبستری، نقل از: مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز،ص726.
[4]. مثنوی معنوی، دفتر پنجم،ص722.