اگر براي شناخت امر به معروف و نهي از منكر نخواهيم به هيچ كتاب يا احاديث نبوي مراجعه كنيم و تنها خود قرآن را در نظر يگيريم متوجه مي‌شويم كه اين موضوع دراين كتاب مقدس آسماني چقدر تكرار شده است و چه اندازه بدبختي ملل گذشته را مستند مي‌كند به اينكه امر به معروف و نهي از منكر نداشتند؛ (فلولا كان من القرون من‌قبلكم اولوا بقية ينهون عن الفساد).چرا در نسلهاي گذشته يك عده مردم صاحب مايه (ماية عقلي فكري روحي نبودند كه با فسادها مبارزه كنند، تا در نتيجه اين ملتها در اثر فسادها تباه و منقرض نشوند؟درباره قوم ديگر مي‌فرمايد: (كانوا لا يتناهون عن منكر فعلوه لبئس ما كانوا يفعلون : اينها بدبخت و بيچاره شدند، به هلاكت رسيدند، از ميان مردم رفتند، چرا؟ چون نهي از منكر نمي‌كردند، و بسيار بد مي‌كردند. در جاي ديگر خطاب به مسلمانان مي‌فرمايد: (و لتكن منكم امة يدعون الي الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و اولئك هم المفلحون : بايد در ميان شما يك امت يك جمعيت كارش امر به‌معروف و نهي از منكر باشد و اگر طور ديگر تفسير كنيم معنايش اين است از شما چنين امتي بايد ساخته شود؛ يعني همه شما بايد چنين امتي باشيد (امر به معروف و نهي ازمنكر كنيد).هر دو تفسير درست است و با هم منافات ندارد؛ چون امر به معروف و نهي از منكر يك وظيفه عمومي است براي همه مردم و وظيفه خاصي است براي يك طبقه معين كه از حد عامه مردم بيرون است بايد در ميان شما چنين جمعيتي باشد يا بايد شما امت چنين امتي باشيد كه كارتان دعوت به خير و امر به معروف و نهي از منكر باشد. (اولئك هم المفلحون ، تنها چنين امتي كه در ميان آنها دعوت به خير و امر به معروف و نهي از منكر وجود دارد مي‌تواند رستگار، سعادتمند و مستقل باشد.در سوره آل عمران آيات مربوط به امر به معروف و نهي از منكر، زياد است يكي از آيات چنين است (واعتصموا بحبل الله جميعاًو لا تفرقوا).مردم را دعوت به اتحاد و از تفرقه نهي مي‌كند و پرهيز مي‌دهد: بپرهيزيد اي مسلمانان از اينكه در ميان شما تفرقه و اختلاف وجود داشته باشد. كوشش كنيد اختلافاتي كه به وجود آمده است حل كنيد، اختلافات را كمتر كنيد و دائماً شكافها را زياد نكنيد.از اين شكافها كه روز به روز بيشتر مي‌شود، چه كساني استفاده مي‌برند؟ آيا غير از دشمن اسلام كس ديگري استفاده مي‌برد؟ آيا دشمن اسلام غير از اين مي‌خواهد كه ما با نامهاي مختلف مذهبي و فرقه‌اي دائماًبه جان يكديگر بيفتيم و يكديگر را فحش بدهيم قرآن مي‌گويد: از تفرقه بپرهيزيد، بعد مي‌فرمايد: (ولتكن منكم امة يدعون الي‌الخير) در ميان شما بايد جمعيتي باشد كه هميشه مسلمين را دعوت به وحدت و اتحادكند و با تفرقه‌هايي كه ميان مسلمين است مبارزه كنند. مثل اينكه در اينجا منظور قرآن‌از «خير»، بيشتر همان اتحاد است بعد مي‌فرمايد: (و لا تكونوا كالذين تفرقوا واختلفوا): مانند جمعيتهايي كه متفرق و مختلف شدند، دسته دسته و فرقه فرقه شدند، نباشيد. قرآن در ميان خيرها، حسن تفاهم وحدت و اتفاق ميان مسلمين را خيري كه مبدأ همه خيرهاست مي‌داند و در ميان منكرات و زشتيها و پليديها آن را كه از همه پليدتر و زشت‌تر مي‌داند، اختلاف و تفرقه است به هر نام و عنواني آيه ديگر مي‌فرمايد: (كنتم خير امة أخرجت للناس : مسلمانان شما بهترين امتي هستيد كه به نفع بشريت ظهور كرده‌ايد، يعني ملتي بهتر از شما به نفع بشريت ظهور نكرده است چرا؟ به موجب چه خاصيتي (تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنكر): به دليل آنكه شما آمر به معروف و ناهي از منكر هستيد.از همين آيه بايد بفهميم كه ما بهترين امتها براي بشر نيستيم چون ما آمر به معروف و ناهي از منكر نيستيم در هر روز شاهد هزاران فساد و منكر هستيم ولي دم برنمي آوريم در نتيجه نمي‌توانيم ادعاي شرف وبزرگي كنيم نمي‌توانيم افتخاري داشته باشيم چون اسلام ما يك اسلام واقعي نيست.

برگرفته شده از کتاب:جايگاه امر به معروف و نهي از منكر در قيام عاشورا ؛نویسنده :خانم مریم منافی